لوتئین – موارد استفاده و عوارض جانبی

لوتئین نوعی رنگدانه آلی به نام کاروتنوئید است. بسیاری از مردم لوتئین را به عنوان “ویتامین چشم” تصور می کنند. لوتئین یکی از دو کاروتنوئید اصلی موجود در چشم انسان (ماکولا و شبکیه) است. تصور می شود که به عنوان یک فیلتر نور عمل می کند و از بافت های چشم در برابر آسیب نور خورشید محافظت می کند. غذاهای غنی از لوتئین عبارتند از: زرده تخم مرغ، اسفناج، کلم پیچ، ذرت، فلفل پرتقال، کیوی، انگور، کدو سبز و کدو حلوایی.

لوتئین معمولاً برای پیشگیری از بیماری های چشمی، از جمله آب مروارید و بیماری که منجر به از دست دادن بینایی در افراد مسن می شود (دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن یا AMD) از طریق دهان مصرف می شود. لوتئین برای بسیاری از شرایط دیگر استفاده می شود، اما شواهد علمی خوبی برای حمایت از موارد دیگر وجود ندارد.

موارد استفاده و اثربخشی

• برای یک بیماری چشمی که منجر به از دست دادن بینایی در افراد مسن می شود (دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن یا AMD): مصرف مکمل های لوتئین خوراکی تا 36 ماه می تواند برخی از علائم AMD را بهبود بخشد. هنگامی که حداقل 3 ماه در دوزهای بالاتر از 5 میلی گرم مصرف شود و با سایر ویتامین های کاروتنوئیدی ترکیب شود، ممکن است فواید بیشتری مشاهده شود. اما به نظر نمی رسد لوتئین از بدتر شدن AMD در طول زمان جلوگیری کند.
• قرص های حاوی لوتئین: این نوع مکمل ها برای بهبود عملکرد بینایی به کار می روند.
• آب مروارید: خوردن مقادیر بالاتر لوتئین در رژیم غذایی با کاهش خطر ابتلا به آب مروارید مرتبط است. اما مشخص نیست که مصرف مکمل های لوتئین خوراکی به افرادی که قبلاً آب مروارید دارند کمک می کند یا خیر.
• یک بیماری ریوی که نوزادان را مبتلا می کند (دیسپلازی برونکوپولمونری): دادن لوتئین و زآگزانتین به نوزادان نارس از طریق خوراکی احتمال ابتلا به دیسپلازی برونش ریوی را کاهش نمی دهد.
• بیماری روده ای جدی در نوزادان نارس (انتروکولیت نکروزان یا NEC): دادن لوتئین و زآگزانتین به نوزادان نارس از طریق دهان از NEC جلوگیری نمی کند.
• یک بیماری ارثی چشم که باعث دید ضعیف در شب و از دست دادن دید جانبی می شود (رتینیت پیگمنتوزا): مصرف خوراکی لوتئین بینایی یا سایر علائم را در افراد مبتلا به رتینیت پیگمنتوزا بهبود نمی بخشد.
• اختلال چشمی در نوزادان نارس که می تواند منجر به نابینایی شود (رتینوپاتی نارس): دادن لوتئین و زآگزانتین به نوزادان نارس از طریق دهان از رتینوپاتی نارس جلوگیری نمی کند.

فواید لوتئین

لوتئین دارای طیف گسترده ای از اثرات مفید برای سلامتی از جمله آنتی اکسیدان، ضد التهاب، اثرات ضد آتروژنیک، ضد فشار خون، ضد دیابت، ضد زخم و ضد سرطان است. علاوه بر این، برای پیشگیری از بیماری های چشمی از جمله دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) استفاده می شود. از دیگر خواص لوتئین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف بیشتر غذاهای حاوی لوتئین، از جمله سبزیجات برگ سبز، با سطوح بالاتر فعالیت بدنی مرتبط اند. افزایش مصرف غذاهای غنی از لوتئین ممکن است تأثیر مثبتی بر فعالیت سطوح فیزیکی داشته باشند.
• بین لوتئین و مسیرهای متابولیک رابطه مهمی در مغز وجود دارد.
• در برابر آسیب کبدی درمان با لوتئین اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد.
• لوتئین از طریق مدولاسیون، اثرات مثبتی بر بیماری کبد چرب دارد.
• این ماده دارای اثرات مفید بالقوه ای در آسیب بیضه ناشی از دیابت است.
• دارای خواص آنتی اکسیدانی است؛ بنابراین می تواند از سمی شدن کبد جلوگیری کند.
• لوتئین، بیان ژن های مرتبط با رشد و بقا را تعدیل می کند(در سلول های سرطانی پروستات).
• می تواند یک مکمل موثر برای تقویت سیستم ایمنی باشد.

عوارض جانبی لوتئین

تاکنون عوارض کمی برای مکمل‌های لوتئین گزارش شده‌ است. در صورت مصرف بیش از اندازه این ماده، تجمع آن را در بخش هایی از بدن خواهیم داشت. تجمع لوتئین در بدن دو تاثیر منفی دارد: اولین مورد که در بین افراد متداول تر است مشکلات تنفسی ، سرفه و درد در قفسه‌ی سینه می باشد. مورد دوم در صورتی است که این تجمع به اوج خود می رسد و پوست دچار تورم و خارش می شود.

چرا به لوتئین نیاز داریم؟

هیچ نیاز مصرفی مشخصی برای لوتئین وجود ندارد، اما فواید آن برای سلامتی با مصرف حدود 6 میلی گرم در روز مرتبط است. هر فرد به طور متوسط روزانه حدود 1.9 میلی گرم از رژیم غذایی خود دریافت می کند.

اطمینان از دریافت لوتئین کافی می تواند مزایای سلامتی داشته باشد مانند:

• سلامت چشم در دراز مدت

تحقیقات نشان می دهد که مصرف زیاد لوتئین می تواند از کاهش بینایی و آب مروارید ناشی از افزایش سن جلوگیری کند و علائم را در افرادی که این شرایط دارند بهبود بخشد.

• بهبود عملکرد مغز

لوتئین ممکن است به بهبود عملکرد شناختی کمک کند. مطالعات نشان می دهد که این ماده مغذی به حفظ و تقویت فعالیت مغز، بهبود حافظه، کارایی یادگیری و روانی کلامی کمک می کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثرات مورد نیاز است.

• محافظت از پوست

هم در غذاها و هم در مکمل ها، لوتئین معمولا با کاروتنوئید دیگری به نام زآگزانتین همراه است.

این مواد مغذی هر دو آنتی اکسیدانی هستند که از سلول های پوست شما در برابر آسیب اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید محافظت می کنند. مطالعات نشان می دهد که این فعالیت ممکن است رنگ پوست را بهبود بخشد و علائم پیری را کند کند.

موادغذایی حاوی لوتئین:

لوتئین یک ماده مغذی است که بیشتر به دلیل کمک به حفظ سلامت چشم شناخته شده است، اگرچه ممکن است فواید سلامتی دیگری نیز داشته باشد. لوتئین در مکمل ها نیز مصرف می شود. این اغلب توسط بزرگسالان در دوزهای 10-20 میلی گرم خوراکی در روز، تا 3 سال استفاده می شود. بسیاری از مولتی ویتامین ها حاوی لوتئین هستند. زمانی که لوتئین همراه با یک وعده غذایی پرچرب مصرف شود بهتر جذب می شود.
لوتئین همچنین به عنوان مکمل موجود است و مطالعات نشان می دهد که در این شکل به اندازه منابع غذایی موثر است. اگرچه لوتئین در بسیاری از غذاها وجود دارد، اما بیشتر مردم تنها حدود 30 درصد از سطح توصیه شده را دریافت می کنند.
این هفت ماده غذایی دارای بالاترین میزان لوتئین در هر وعده هستند:

1. کلم پیچ

رنگ سبز تیره کلم مقدار زیادی مواد مغذی از جمله سطوح چشمگیر لوتئین را در خود دارد. یک فنجان کلم پیچ خام حاوی حدود 11 میلی گرم است که تقریباً دو برابر مقدار مربوط به فواید سلامتی است. با این حال، پختن آن، لوتئین کلم پیچ را تقریباً به نصف کاهش می دهد، اما این مقدار هنوز هم توصیه روزانه شما را برآورده می کند.

2. اسفناج

اسفناج سرشار از آهن، ویتامین K و منیزیم است و یک منبع همه چیز از بسیاری از ویتامین ها و مواد معدنی ضروری است. همچنین سرشار از آنتی اکسیدان هایی مانند لوتئین است که 8 میلی گرم در یک فنجان دارد. برخلاف کلم پیچ، پختن اسفناج محتوای لوتئین آن را افزایش می دهد. همان وعده اسفناج پخته شده تا 16 میلی گرم دارد.

3. ذرت

ذرت به لطف لوتئین رنگدانه زرد خود را به دست می آورد و هر فنجان آن حدود 3.6 میلی گرم دارد. محصولات مبتنی بر ذرت دارای سطوح مشابهی هستند.

4. فلفل دلمه ای

فلفل دلمه ای منبع عالی ویتامین C و حاوی طیف وسیعی از کاروتنوئیدها از جمله لوتئین است. در حالی که هر رنگ فلفل دارای مزایای تغذیه ای است، فلفل دلمه ای سبز دارای بالاترین میزان لوتئین با حداکثر 1.4 میلی گرم بسته به اندازه فلفل است.

5. جعفری

جعفری با طعم ملایم و متعادل کننده اش، جزء اصلی بسیاری از دستور العمل ها است. افزودن نصف فنجان از این گیاه به سوپ ها، می تواند 1.2 میلی گرم لوتئین را به وعده غذایی شما بیاورد.

6. پسته

بسیاری از انواع آجیل دارای مقداری لوتئین هستند، اما پسته با 1.4 میلی گرم در بالاترین سطح قرار دارد. پسته همچنین نسبت به بسیاری از آجیل های دیگر چربی کمتری دارد، اما همچنان حاوی کالری زیادی در هر وعده است، بنابراین مراقب سهم خود باشید تا از افزایش وزن ناخواسته جلوگیری کنید.

7. تخم مرغ

یک زرده تخم مرغ به طور متوسط حدود 0.1 میلی گرم لوتئین دارد. آنها ممکن است غنی ترین منبع غذایی نباشند، اما مطالعات نشان می دهد که تخم مرغ راهی عالی برای دریافت لوتئین است زیرا سرشار از چربی های سالم است و به بدن ما کمک می کند آن را بهتر جذب کند.

مقدار مصرفی لوتئین

هنگام مصرف خوراکی: لوتئین احتمالاً در صورت مصرف خوراکی بی خطر است. مصرف روزانه تا 20 میلی گرم لوتئین به عنوان بخشی از رژیم غذایی یا به عنوان مکمل بی خطر به نظر می رسد.

اقدامات احتیاطی و هشدارهای ویژه

هنگام مصرف خوراکی: لوتئین احتمالاً در صورت مصرف خوراکی بی خطر است. مصرف روزانه تا 20 میلی گرم لوتئین به عنوان بخشی از رژیم غذایی یا به عنوان مکمل بی خطر به نظر می رسد.

بارداری و شیردهی: لوتئین در صورت استفاده در مقادیر موجود در غذا احتمالاً بی خطر است.

کودکان: لوتئین در صورت مصرف خوراکی در مقادیر مناسب احتمالاً بی خطر است.

منبع: webmd