نام کلسترول با حمله قلبی، سکته مغزی و دیگر انواع بیماری های قلبی عروقی مرتبط است. بدن ما به کلسترول نیاز دارد، که نوعی لیپید (نام دیگر چربی) است که برای ساخت غشاهای سلولی، هورمون های کلیدی مانند تستوسترون و استروژن، اسیدهای صفراوی مورد نیاز برای هضم و جذب چربی ها و ویتامین D لازم است. آنچه در مورد کلسترول «بد» است، خود ماده نیست، بلکه انواع خاصی از کلسترول و میزان وجود آنها در جریان خون مهم است. پس بهتر است علائم کلسترول بالا را بشناسیم.
اگر کلسترول بالایی دارید، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی می تواند به کاهش آن در محدوده سالم کمک کند. ورزش می تواند به افزایش سطح HDL (کلسترول خوب) کمک کند. تغییرات رژیم غذایی و داروها، به ویژه خانواده داروهایی که به نام استاتین ها شناخته می شوند، می توانند به شدت LDL (کلسترول بد) را کاهش دهند.
در این مطلب می‌خوانید:
کلسترول چیست؟
کلسترول یک ماده چرب است که به طور طبیعی در بدن وجود دارد و چندین عملکرد حیاتی را انجام می دهد. برای ساختن دیواره های اطراف سلول های بدن لازم است که ماده اولیه ای به هورمون های خاصی تبدیل شود. بدن شما تمام کلسترول مورد نیاز شما را می سازد. شما فقط به مقدار کمی چربی در رژیم غذایی خود نیاز دارید تا کلسترول کافی برای سالم ماندن داشته باشید.
چربی که می خورید در روده جذب شده و به کبد منتقل می شود. کبد چربی را به کلسترول تبدیل می کند و کلسترول را وارد جریان خون می کند.
دو نوع اصلی کلسترول وجود دارد:
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) (کلسترول بد)
- کلسترول لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL) (کلسترول خوب)
سطوح بالای کلسترول LDL با تصلب شرایین، که تجمع رسوبات چربی غنی از کلسترول در شریان ها است، مرتبط است. این می تواند باعث باریک شدن یا مسدود شدن شریان ها شود و جریان خون به اندام های حیاتی، به ویژه قلب و مغز را کند یا متوقف کند. آترواسکلروز که بر قلب تأثیر می گذارد، بیماری عروق کرونر نامیده می شود و می تواند باعث حمله قلبی شود. هنگامی که آترواسکلروز عروق خونی را به مغز مسدود می کند، می تواند باعث سکته شود.
افرادی که سطح کلسترول HDL بالایی دارند، کمتر به بیماری های قلبی عروقی مبتلا می شوند. با این حال، اگر فردی دارای سطح کلسترول HDL و LDL بالا باشد، ممکن است همچنان به درمان برای کاهش سطح LDL نیاز داشته باشد.
سطح مطلوب کلسترول LDL بستگی به این دارد که آیا فرد قبلاً به بیماری ناشی از تصلب شرایین یا دیابت یا سایر عوامل خطر برای بیماری عروق کرونر مبتلا شده است یا خیر. علاوه بر سطح کلسترول LDL بالا و دیابت، عوامل خطر برای بیماری عروق کرونر عبارتند از:
- مردان بزرگتر از 45 سال
- زنان بالای 55 سال
- یائسگی زودرس
- داشتن سابقه خانوادگی بیماری زودرس عروق کرونر (پدر یا برادر کمتر از 55 سال مبتلا به بیماری عروق کرونر یا مادر یا خواهر کمتر از 65 سال مبتلا به بیماری عروق کرونر)
- سیگار کشیدن
- داشتن فشار خون بالا
- نداشتن کلسترول خوب کافی (لیپوپروتئین با چگالی بالا یا HDL)
علائم کلسترول بالا (هیپرکلسترولمی)
سطح بالای کلسترول در خون علائم واضحی ندارد، اما می تواند خطر ابتلا به بیماری هایی را افزایش دهد که دارای علائمی هستند، از جمله آنژین (درد قفسه سینه ناشی از بیماری قلبی)، فشار خون بالا، سکته مغزی و سایر بیماری های گردش خون. همچنین:
- گزانتوما
ضایعات نرم و زرد رنگ روی پوست به نام گزانتوما ممکن است نشان دهنده افزایش سطح کلسترول باشد. - بسیاری از افرادی که چاق هستند یا دیابت دارند نیز کلسترول بالایی دارند.
- ناتوانی جنسی
در مردان، ناتوانی جنسی ممکن است ناشی از شریان هایی باشد که تحت تأثیر کلسترول بیش از حد خون قرار گرفته اند. - تاندون گزانتوماتا
تورم هایی که از کلسترول روی بند انگشت دست، زانو یا تاندون آشیل در پشت مچ پا ایجاد می شود.
- توده های کوچک و زرد رنگ کلسترول در نزدیکی گوشه داخلی چشم
- قوس قرنیه
این یک حلقه سفید کم رنگ در اطراف قسمت رنگی چشم عنبیه است.
- بیماری مزمن کلیه
اکثر مردم کلیه‌های خود را اندام‌هایی نمی‌دانند که ممکن است در اثر کلسترول بالا آسیب ببینند، اما رگ‌های باریک که به کلیه‌ها منتهی می‌شوند در سطوح کلسترول بالا به مشکل بر میخورند. اگر انسداد ایجاد شود، به مرور زمان کلیه‌ها از اکسیژن محروم می‌شوند و باعث آسیب دائمی می‌شوند.
- احساس درد در پاها
هنگامی‌که عروق پاها دچار انسداد شوند، مقدار کافی خون غنی از اکسیژن به قسمت تحتانی اندام نمی‌رسد. در این شرایط فرد در پاها احساس سنگینی و خستگی می‌کند.
- بروز حساسیت‌‌ها و آلرژی‌های غذایی جدید
رسوب مقادیر زیاد چربی در رگ‌های خونی و کبد باعث می‌شود برخی افراد آلرژی‌های جدیدی به مواد غذایی داشته باشند.
- یبوست یکی دیگر از علائم کلسترول بالاست
- داشتن تنفس با بوی بد(هالیتوزیس)
- تضعیف قدرت بدنی
افزایش خستگی، بالا رفتن احساس ضعف و داشتن میل بیشتر به خواب
علائم ابتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی
بیماری عروق کرونر (قلب)
بیماری عروق کرونر (CAD) نوعی بیماری قلبی است. زمانی اتفاق می‌افتد که تجمع پلاک باعث تنگ شدن یا سفت شدن شریان‌های اصلی خون‌رسانی به قلب می‌شود.علائم بیماری قلبی ممکن است برای مردان و زنان متفاوت باشد. با این حال، بیماری قلبی همچنان قاتل شماره یک هر دو جنس به شمار می رود؛ شایع ترین علائم عبارتند از:
آنژین صدری، درد قفسه سینه
حالت تهوع
خستگی مفرط
تنگی نفس
درد در گردن، فک، بالای شکم یا کمر
علائمی مانند احساس سرگیجه و سردرد خفیفحمله قلبی
شریان هایی که خون را به قلب می رسانند به دلیل تجمع پلاک می توانند به آرامی باریک شوند. این فرآیند که آترواسکلروز نامیده می شود، در طول زمان به کندی اتفاق می افتد و هیچ علامتی ندارد. هنگامی که این اتفاق می افتد، یک لخته خون در اطراف پلاک تشکیل می شود. می تواند جریان خون را به عضله قلب مسدود کند و آن را از اکسیژن و مواد مغذی محروم کند.به این محرومیت ایسکمی می گویند. هنگامی که قلب آسیب می بیند یا بخشی از قلب به دلیل کمبود اکسیژن شروع به مرگ می کند، به آن حمله قلبی می گویند. اصطلاح پزشکی برای حمله قلبی، انفارکتوس میوکارد است.
علائم حمله قلبی عبارتند از:
سفتی، فشردن و درد در قفسه سینه یا بازوها
مشکل در تنفس
اضطراب یا احساس عذاب قریب الوقوع
سرگیجه
حالت تهوع، سوء هاضمه یا سوزش سر دل
خستگی مفرط
بیماری شریان محیطی (PAD)
بیماری شریان محیطی (PAD) زمانی رخ می دهد که پلاک در دیواره رگ ها ایجاد شود. این کار جریان خون را در شریان هایی که به کلیه ها، بازوها، معده، پاها و پاهای شما خون رسانی می کنند، مسدود می کند. علائم PAD اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
گرفتگی
دردناکی
خستگی
درد در پاها در حین فعالیت یا ورزش که به آن لنگش متناوب می گویند
آزمایش بهترین راه تشخیص این است که آیا کلسترول شما بیش از حد بالاست یا خیر.
سطح طبیعی کلسترول
در صورت مشاهده علائم کلسترول بالا، ضروری است که به پزشک مراجعه کنید. سطح ایده آل کلسترول LDL کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر (mg/dL) است. اگر بیماری عروق کرونر، بیماری شریان محیطی دارید یا سکته مغزی ناشی از تصلب شرایین داشته اید، این باید هدف شما باشد. با این حال، اگر بیماری قلبی عروقی ندارید و هیچ فاکتور خطری برای آن ندارید، سطح کلسترول LDL 100 تا 130 میلی گرم در دسی لیتر ممکن است قابل قبول باشد.
سطح کلسترول HDL شما نیز مهم است. افراد با سطوح زیر 40 میلی گرم در دسی لیتر بیشتر در معرض ابتلا به تصلب شرایین، بیماری قلبی و سکته هستند.
Healthy level | Result |
5 or below | Total cholesterol |
or above 1 | HDL (good cholesterol) |
or below 4 | Non-HDL (bad cholesterol) |
1.7 or below | Fasting triglycerides (when you’re asked not to eat for several hours before the test) |
2.3 or below | Non-fasting triglycerides (when you eat as normal before the test) |
6 or below | Total cholesterol to HDL cholesterol ratio |
بهترین رژیم غذایی برای کاهش کلسترول چیست؟
هیچ اتفاق نظری در مورد بهترین رژیم غذایی وجود ندارد. موثرترین رژیم غذایی برای کاهش کلسترول تام و LDL، رژیم گیاهخواری است. با این حال، پیروی از این رژیم آسان نیست.
بسیاری از مردم رژیم غذایی “به سبک مدیترانه ای” را ترجیح می دهند. هیچ تعریف دقیقی برای آنچه باید در این نوع رژیم غذایی گنجانده شود وجود ندارد. به طور کلی این بدین معنی است:
- دریافت اکثر کالری های غذایی روزانه از منابع گیاهی، به ویژه میوه ها و سبزیجات، غلات، لوبیا، آجیل و دانه ها.
- استفاده از روغن زیتون به عنوان چربی اصلی، جایگزین سایر چربی ها و روغن ها
- مصرف روزانه مقداری پنیر کم چرب و یا ماست
- خوردن ماهی حداقل دو بار در هفته
- محدود کردن غذاهای فرآوری شده
- برای حفظ وزن مطلوب باید فقط به اندازه کالری که در روز می سوزانید، دریافت کنید
- علاوه بر تغییرات رژیم غذایی، باید روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط مانند پیاده روی سریع داشته باشید.
بهترین درمان دارویی برای کلسترول بالا چیست؟
با توجه به علائم بالا کلسترول پنج نوع دارو برای کاهش آن وجود دارد. با این حال، داروی استاتین تقریباً همیشه باید اولین انتخاب برای کاهش کلسترول LDL باشد. استاتین ها را مهارکننده ردوکتاز HMG-CoA نیز می نامند. آنها شامل لوواستاتین (Mevacor)، سیمواستاتین (Zocor)، پراواستاتین (Pravachol)، فلوواستاتین (Lescol)، آتورواستاتین (Lipitor) و روزوواستاتین (Crestor) هستند. استاتین ها آنزیمی به نام HMG-CoA ردوکتاز را که برای تولید کلسترول ضروری است، مسدود می کنند. آنها خطر سخت شدن شریان ها (آترواسکلروز) را کاهش می دهند و احتمال حمله قلبی یا سکته را کاهش می دهند.
درمان های کاهش دهنده کلسترول به نام مهارکننده های PCSK9 قوی تر از استاتین ها هستند. مهارکننده های PCSK9 برای افراد مبتلا به هیپرکلسترولمی خانوادگی بسیار مفید است. این افراد سطح کلسترول فوق العاده بالایی دارند. افراد مبتلا به بیماری عروق کرونر که یا با داروی استاتین با دوز بالا به هدف خود نمی رسند یا به دلیل عوارض جانبی نمی توانند استاتین ها را تحمل کنند نیز ممکن است کاندیدای این درمان جدید باشند.
ترکیب امگا 3 و کوآنزیم کیوتن نیز در کاهش کلسترول LDL موثر بوده که این ترکیب در مکمل قلب ویمکسیر موجود می‌باشد.
سطح کلسترول در سنین مختلف
برای بزرگسالان 20 سال و بالاتر ، سطح زیر قابل توجه است:
| Type of cholesterol | Acceptable | Near optimal | Borderline high | High | Very high |
| Total cholesterol | below 200 mg/dl | n/a | 200–239 mg/dl | 240 mg/dl or above | n/a |
| LDL | below 100 mg/dl | 100–129 mg/dl | 130–159 mg/dl | 160–189 mg/dl | 190 mg/dl or over |
سطح کلسترول برای کودکان
طبق آکادمی کودکان آمریکا، اقدامات زیر برای کودکان و نوجوانان 19 سال و پایین تر اعمال می شود:
Cholesterol type | Acceptable | Borderline high | High |
Total cholesterol | below 170 mg/dl | 170–199 mg/dl | 200 mg/dl or above |
| LDL | below 100 mg/dl | 100–129 mg/dl | over 130 mg/dl |
رایج ترین انواع داروها برای افراد با سطح تری گلیسیرید بالا
فیبرات ها: از جمله جمفیبروزیل (لوپید)، فنوفیبرات (تریکور) و کلوفیبرات (آبیترات).
اسیدهای چرب امگا 3: اتیل استرهای اسید چرب امگا 3 (Lovaza) برای افرادی که سطح تری گلیسیرید بسیار بالایی دارند.
آیا کلسترول بالا ارثی است؟
اگرچه نادر است، اما این بیماری ژنتیکی مسئول بیشتر حملات قلبی است که در سنین پایین رخ می دهد.
از هر 250 نفر، یک نفر دارای جهش ژنتیکی است که باعث افزایش خطرناک کلسترول می شود. این وضعیت که به عنوان هیپرکلسترولمی خانوادگی یا FH شناخته می شود، می تواند سطوح کلسترول مضر LDL را تا 350 میلی گرم در دسی لیتر افزایش دهد که تقریبا سه برابر بیشتر از سطح مطلوب است.
درمان چربی خون : دارو و تغییر شیوه زندگی
پس از شناخت علائم کلسترول و تایید توسط پزشک، نیاز به درمان است. بسیاری از اقداماتی که باید برای کاهش تری گلیسیرید انجام دهید، همان اقداماتی هستند که باید برای محافظت از قلب و سلامت کلی خود انجام دهید. پزشک اقداماتی را که می توانید برای کاهش تری گلیسیرید بالا انجام دهید به شما توصیه می کند. برخی از این مراحل ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- به طور منظم ورزش کنید.
- بیماری های زمینه ای خود را درمان کنید.
- از شکر/کربوهیدرات های تصفیه شده اجتناب کنید.
- مصرف الکل را محدود کنید.
- ترک سیگار
- به اندازه کافی خوابیدن
- سطوح استرس را مدیریت کنید.
- رژیم غذایی سالم داشته باشید.
- مصرف نمک را به حداقل برسانید.
- مصرف چربی های حیوانی را محدود کنید.
- برای افزایش سطح HDL از چربی های سالم مانند آووکادو و ماهی آزاد استفاده کنید.
- از چربی های ترانس موجود در غذاهای سرخ شده و محصولات پخته شده خودداری کنید.
- تا جایی که امکان دارد غلات کامل بخورید.
- فیبر بیشتری به رژیم غذایی خود اضافه کنید.
- در صورت داشتن اضافه وزن، وزن خود را کاهش دهید.
عوامل ابتلا به کلسترول بد (LDL)
پیش تر علائم کلسترول بالا را شناختیم، در ادامه عوامل ابتلا به کلسترول بد را بررسی خواهیم کرد. عوامل مختلفی می توانند باعث افزایش کلسترول شوند. شما می توانید برخی از این دلایل را تغییر دهید و برخی را نمی توانید.
- عوامل خطری که می توانید تغییر دهید:
غذای بیش از حد سرشار از چربی های اشباع شده مانند گوشت قرمز، کره، خامه و سایر محصولات لبنی.
غذاهای بسیار با قندهای تصفیه شده، مانند شیرینی ها، محصولات پخته شده، نان سفید و نوشابه های گازدار.
الکل بیش از حد
ورزش نکردن
سیگار کشیدن
داشتن چربی بیش از حد بدن، به خصوص در ناحیه وسط - عوامل خطر که نمی توانید آنها را تغییر دهید:
سابقه خانوادگی
سن
جنسیت بیولوژیکی (چه مرد یا زن)
سایر شرایط پزشکی مانند بیماری کلیوی یا کبدی یا کم کاری تیروئید.. - شرایط پزشکی که می تواند باعث سطح کلسترول ناسالم شود عبارتند از:
بیماری مزمن کلیوی
دیابت
HIV/AIDS
کم کاری تیروئید
لوپوس
نتیجه گیری
سطح کلسترول با افزایش سن افزایش می یابد و داشتن کلسترول بالا در هر سنی باعث افزایش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی می شود. حفظ سطح سالم کلسترول ممکن است شامل تغییرات در شیوه زندگی باشد و اگر رعایت این موارد کافی نباشد، استفاده از داروهایی که توسط پزشک تجویز شده ضروری می شود. پزشک باید سطح کلسترول در بزرگسالان را از 20 سالگی، هر 6-4 سال یکبار بررسی کند.
:Sources
سوالات متداول
آیا کلسترول بالا باعث چاقی می شود؟
کلسترول بالا معمولا علامتی از افزایش وزن ایجاد نمی کند. در حقیقت، با وجود ارتباط کلسترول بالا با افزایش وزن، افراد کم وزن و افراد با وزن متعادل نیز می توانند این بیماری را داشته باشند. اما داشتن اضافه وزن یا چاقی خطر کلسترول بالا را افزایش می دهد.
آیا کلسترول بالا قابل درمان است؟
بله، شما می توانید با تغییر به سبک زندگی سالم مانند رژیم غذایی، ورزش و کاهش وزن و گاهی اوقات داروها، کلسترول بالا را درمان کنید.
آیا کلسترول بالا باعث سرگیجه می شود؟
سطح کلسترول بالا همیشه باعث ایجاد علائم نمی شود. با این حال، کلسترول خون بالا خطر ابتلا به شرایطی مانند بیماری عروق کرونر (CAD) و سکته مغزی را افزایش می دهد که ممکن است باعث سرگیجه شود.
درمان خانگی چربی خون بالا چیست؟
شما می توانید از روش هایی مانند کاهش وزن اضافی، کاهش میزان مصرف کربوهیدرات، افزایش مصرف فیبر غذایی، انجام تمرینات ورزشی در خانه و کاهش مصرف الکل و دخانیات چربی خون خود را کاهش دهید.
کلسترول با جنسیت مرتبط است؟
میزان HDL یا کلسترول خوب در زنان بیشتر از مردان است. چرا که هورمون زنانه استروژن باعث افزایش میزان HDL می شود اما پس از یائسگی میزان کلسترول در زنان افزایش می یابد.
بدترین غذاها برای کلسترول بالا چیست؟
غذاهایی که چربی اشباع زیادی دارند؛ باید در حد اعتدال خورده شوند. این موارد شامل محصولات لبنی پرچرب، گوشت قرمز و غذاهای سرخ شده است.
کلسترول بالا چند است؟
کلسترول بالا به این معنی است که کل مقدار آن در نتایج آزمایشات، 200 میلی گرم در دسی لیتر یا بالاتر است.
کلسترول بالا باشه چی میشه؟
اگر کلسترول خون بالا باشد، احتمال ابتلا به بیماری قلبی، سکته مغزی و سایر مشکلات افزایش می یابد.
کلسترول بالا باعث جوش می شود؟
اگر چه کلسترول بالا می تواند باعث نگرانی های پوستی شود، اما باعث آکنه نمی شود. اغلب افراد رسوبات کلسترول روی پوست را به اشتباه به عنوان جوش تعبیر می کنند، اما این اشتباه است.
چگونه کلسترول بالا را پایین بیاوریم؟
- غذاهای مفید بخورید.
- فعالیت بدنی خود را افزایش دهید.
- ترک سیگار
- کاهش وزن
تهران، بزرگراه صدر (مسیر غرب به شرق)، ورودی بلوار کاوه (جنوب) خیابان صفارزاده (فتح)، نبش بن بست مصفا (یاس)، ساختمان لاپلاس، پلاک ۱ طبقه 5 واحد ۲۰
۰۲۱-۲۲۶۱۱۷۲۶
info@ncexir.com
دیدگاه شما