لوتئین چیست؟ موارد استفاده و عوارض جانبی

لوتئین (Lutein) نوعی رنگدانه آلی به نام کاروتنوئید است. بسیاری از مردم لوتئین را به عنوان “ویتامین چشم” تصور می‌کنند. لوتئین یکی از دو کاروتنوئید اصلی موجود در چشم انسان (ماکولا و شبکیه) است. تصور می‌شود که به عنوان یک فیلتر نور عمل می‌کند و از بافت‌های چشم در برابر آسیب نور خورشید محافظت می‌کند. غذاهای غنی از لوتئین عبارتند از: زرده تخم مرغ، اسفناج، کلم پیچ، ذرت، فلفل پرتقال، کیوی، انگور، کدو سبز و کدو حلوایی. لوتئین معمولاً برای پیشگیری از بیماری های چشمی، از جمله آب مروارید و بیماری دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) مصرف می‌شود.

فواید لوتئین و خاصیت آن

لوتئین دارای طیف گسترده‌ای از اثرات مفید برای سلامتی از جمله آنتی‌اکسیدان، ضد التهاب، اثرات ضد آتروژنیک، ضد فشار خون، ضد دیابت، ضد زخم و ضد سرطان است. علاوه بر این، برای پیشگیری از بیماری‌های چشمی از جمله دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) استفاده می‌شود. از دیگر خواص لوتئین میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

• مصرف بیشتر غذاهای حاوی لوتئین، از جمله سبزیجات برگ سبز، با سطوح بالاتر فعالیت بدنی مرتبط است. افزایش مصرف غذاهای غنی از لوتئین ممکن است تأثیر مثبتی بر فعالیت سطوح فیزیکی داشته باشند.
• بین لوتئین و مسیرهای متابولیک رابطه مهمی در مغز وجود دارد.
• در برابر آسیب کبدی، درمان با لوتئین اثرات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی دارد.
• لوتئین از طریق مدولاسیون، اثرات مثبتی بر بیماری کبد چرب دارد.
• این ماده دارای اثرات مفید بالقوه ای در آسیب بیضه ناشی از دیابت است.
• دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است؛ بنابراین می‌تواند از سمی شدن کبد جلوگیری کند.
• لوتئین، بیان ژن های مرتبط با رشد و بقا را تعدیل می‌کند(در سلول های سرطانی پروستات).
• می‌تواند یک مکمل موثر برای تقویت سیستم ایمنی باشد.

موارد استفاده لوتئین

غذاهای غنی از لوتئین شامل زرده تخم مرغ، کلم بروکلی، اسفناج، کلم پیچ، ذرت، فلفل دلمه ای و کدو سبز هستند. لوتئین زمانی بهتر جذب می‌شود که همراه با یک وعده غذایی پرچرب مصرف شود. لوتئین یکی از دو کاروتنوئید اصلی است که در چشم انسان به عنوان رنگدانه رنگی (ماکولا و شبکیه) یافت می‌شود. تصور می‌شود که به عنوان یک فیلتر نور برای محافظت از بافت‌های چشم در برابر آسیب نور خورشید عمل می‌کند. قرص حاوی لوتئین می‌تواند عملکرد بینایی را در بیماران مبتلا به دژنراسیون ماکولا وابسته به سن، که یکی از دلایل اصلی نابینایی است، بهبود ببخشد. همچنین ممکن است به درمان مشکلات بینایی ناشی از قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور صفحه نمایش کامپیوتر کمک کند.

عوارض جانبی لوتئین (Lutein)

تاکنون عوارض کمی برای مکمل‌های لوتئین گزارش شده‌ است. در صورت مصرف بیش از اندازه این ماده، تجمع آن را در بخش‌هایی از را بدن خواهیم داشت. تجمع لوتئین در بدن دو تاثیر منفی دارد: اولین مورد که در بین افراد متداول تر است مشکلات تنفسی ، سرفه و درد در قفسه‌ی سینه می‌باشد. مورد دوم در صورتی است که این تجمع به اوج خود می‌رسد و پوست دچار تورم و خارش می‌شود.

چرا به لوتئین نیاز داریم؟

فواید مصرف لوتئین برای سلامتی با مصرف میانگین 6 میلی‌گرم در روز مرتبط است. هر فرد به طور متوسط روزانه حدود 1.9 میلی‌گرم از رژیم غذایی خود دریافت می‌کند.
اطمینان از دریافت لوتئین کافی می‌تواند مزایایی برای سلامتی داشته باشد؛ مانند:

• سلامت چشم در دراز مدت

تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف زیاد لوتئین می‌تواند از کاهش بینایی و آب مروارید ناشی از افزایش سن جلوگیری کند و علائم را در افرادی که این شرایط را دارند بهبود ببخشد.

• بهبود عملکرد مغز

لوتئین ممکن است به بهبود عملکرد شناختی کمک کند. مطالعات نشان می‌دهد که این ماده مغذی به حفظ و تقویت فعالیت مغز، بهبود حافظه و یادگیری کمک می‌کند. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تأیید این اثرات مورد نیاز است.

• محافظت از پوست

هم در غذاها و هم در مکمل‌ها، لوتئین معمولا با کاروتنوئید دیگری به نام زآگزانتین همراه است. این مواد مغذی هر دو آنتی‌اکسیدانی هستند که از سلول‌های پوست شما در برابر آسیب اشعه ماوراء‌بنفش (UV) خورشید محافظت می‌کنند. مطالعات نشان می‌دهد که این فعالیت ممکن است رنگ پوست را بهبود بخشد و روند بروز علائم پیری را کاهش دهد.

مواد غذایی حاوی لوتئین

لوتئین یک ماده مغذی است که بیشتر به دلیل کمک به حفظ سلامت چشم شناخته شده است، اگرچه ممکن است فواید سلامتی دیگری نیز داشته باشد. لوتئین در مکمل‌ها نیز مصرف می‌شود. اغلب توسط بزرگسالان در دوزهای 10-20 میلی‌گرم خوراکی در روز استفاده می‌شود. بسیاری از مولتی ویتامین‌ها حاوی لوتیین هستند. زمانی که لوتئین همراه با یک وعده غذایی پرچرب مصرف شود بهتر جذب می‌شود.
لوتئین همچنین به عنوان مکمل نیز موجود است و مطالعات نشان می‌دهد که در این شکل به اندازه منابع غذایی موثر است. اگرچه لوتئین در بسیاری از غذاها وجود دارد، اما بیشتر مردم تنها حدود 30 درصد از سطح توصیه شده را دریافت می‌کنند. اغلب، لوتئین در مواد غذایی با برگ سبز موجود است. این هفت ماده غذایی دارای بالاترین میزان لوتئین در هر وعده هستند:

1. کلم پیچ
رنگ سبز تیره کلم مقدار زیادی مواد مغذی از جمله سطوح چشمگیر لوتئین را در خود دارد. یک تکه کوچک کلم پیچ خام حاوی حدود 11 میلی‌گرم است. با این حال، پختن آن، لوتئین کلم پیچ را تقریباً به نصف کاهش می‌دهد.

2. اسفناج
اسفناج سرشار از آهن، ویتامین K و منیزیم است و یک منبع عالی برای بسیاری از ویتامین‌ها و موادمعدنی ضروری است. همچنین سرشار از آنتی اکسیدان‌هایی مانند لوتئین است. برخلاف کلم پیچ، پختن اسفناج محتوای لوتئین آن را افزایش می‌دهد.

3. ذرت
ذرت به لطف لوتئین رنگدانه زرد خود را به دست می‌آورد. محصولات مبتنی بر ذرت دارای سطوح مشابهی از لوتئین هستند.

4. فلفل دلمه‌ای
فلفل دلمه‌ای منبع عالی ویتامین C و حاوی طیف وسیعی از کاروتنوئیدها از جمله لوتئین است. در حالی که هر رنگ فلفل دارای مزایای تغذیه‌ای است، فلفل دلمه ای سبز دارای بالاترین میزان لوتئین با حداکثر 1.4 میلی گرم بسته به اندازه فلفل است.

5. جعفری
جعفری با طعم ملایم و متعادل کننده اش، جزء اصلی بسیاری از دستور العمل‌های غذایی است. افزودن نصف فنجان از این گیاه به سوپ‌ها، می‌تواند 1.2 میلی‌گرم لوتئین را به وعده غذایی شما بیاورد.

6. پسته
بسیاری از انواع آجیل دارای مقداری لوتیین هستند، پسته با 1.4 میلی‌گرم در بالاترین سطح قرار دارد. پسته همچنین نسبت به آجیل‌های دیگر چربی کمتری دارد، اما همچنان حاوی کالری زیادی در هر وعده است.

7. تخم مرغ
یک زرده تخم‌مرغ به طور متوسط حدود 0.1 میلی‌گرم لوتئین دارد. مطالعات نشان می‌دهد که تخم‌مرغ راهی عالی برای دریافت لوتئین است زیرا سرشار از چربی‌های سالم است و به بدن کمک می‌کند آن را بهتر جذب کند.

بیماری‌هایی که با لوتئین درمان نمی‌شوند:

• یک بیماری چشمی که منجر به از دست دادن بینایی در افراد مسن می‌شود (دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن یا AMD): مصرف مکمل‌های لوتئین خوراکی تا 36 ماه می‌تواند برخی از علائم AMD را بهبود بخشد. هنگامی که حداقل 3 ماه در دوزهای بالاتر از 5 میلی‌گرم مصرف شود و با سایر ویتامین‌های کاروتنوئیدی ترکیب شود، ممکن است فواید بیشتری از آن مشاهده شود. اما به نظر نمی‌رسد لوتئین از بدتر شدن AMD در طول زمان جلوگیری کند.
• آب مروارید: خوردن مقادیر بالاتر لوتئین در رژیم غذایی با کاهش خطر ابتلا به آب مروارید مرتبط است. اما مشخص نیست که مصرف مکمل‌های لوتئین خوراکی به افرادی که از قبل آب مروارید دارند کمک می‌کند یا خیر.
• یک بیماری ریوی که نوزادان را مبتلا می کند (دیسپلازی برونکوپولمونری): دادن لوتئین و زآگزانتین خوارکی به نوزادان نارس احتمال ابتلا به دیسپلازی برونش ریوی را کاهش نمی‌دهد.
• بیماری روده ای جدی در نوزادان نارس (انتروکولیت نکروزان یا NEC)
• یک بیماری ارثی چشم که باعث دید ضعیف در شب و از دست دادن دید جانبی می‌شود (رتینیت پیگمنتوزا): مصرف خوراکی لوتئین، بینایی یا سایر علائم را در افراد مبتلا به رتینیت پیگمنتوزا بهبود نمی‌بخشد.
• اختلال چشمی در نوزادان نارس که می تواند منجر به نابینایی شود (رتینوپاتی نارس): دادن لوتئین و زآگزانتین خوارکی به نوزادان نارس از رتینوپاتی جلوگیری نمی‌کند.

با وجود این موارد، مصرف لوتئین و زیگزانتین برای حفظ سلامت کلی چشم مفید است.

مقدار مصرفی لوتئین

مصرف لوتئین عموماً بی‌خطر تلقی می‌شود. سازمان غذا و دارو آن را با عنوان ایمن (GRAS) طبقه بندی می‌کند. بسیاری از آمریکایی‌ها تنها حدود 1 تا 2 میلی‌گرم لوتئین در روز مصرف می‌کنند. اما تحقیقات نشان می‌دهد که برای کاهش خطر ابتلا به AMD به مصرف بیشتر لوتئین نیاز دارید.
تحقیقات انجام شده نشان داد که 10 تا 20 میلی گرم لوتئین و 2 میلی گرم زآگزانتین در کاهش سرعت پیشرفت به AMD پیشرفته موثر است.

اقدامات احتیاطی و هشدارهای ویژه

هنگام مصرف خوراکی: لوتئین احتمالاً در صورت مصرف خوراکی بی خطر است. مصرف روزانه تا 20 میلی‌گرم لوتئین به عنوان بخشی از رژیم غذایی یا به عنوان مکمل بی خطر به نظر می‌رسد.
بارداری و شیردهی: لوتئین در صورت استفاده در مقادیر موجود در غذا احتمالاً بی‌خطر است.
کودکان: لوتئین در صورت مصرف خوراکی در مقادیر مناسب، احتمالاً بی‌خطر است.

نتیجه‌گیری

لوتئین یک کاروتنوئید است که توسط گیاهان سنتز می‌شود. غلظت بالایی از لوتئین همراه با زیزانتین در ناحیه ماکولا چشم یافت می‌شود. این قسمت از چشم برای بینایی اهمیت خاصی دارد. به دلیل خواص آنتی اکسیدانی قوی، لوتئین ممکن است به کاهش التهاب در چشم، مبارزه با رادیکال‌های آزاد، کاهش استرس اکسیداتیو و افزایش وضوح بینایی کمک کند. بسیاری از سبزیجات سبز منبع عالی لوتئین هستند، اما می‌توانید مصرف خود را با مکمل‌های غذایی نیز افزایش دهید.

سولات متداول

قرص لوتئین برای چیست؟
لوتئین عملکردهای آنتی اکسیدانی مهمی در بدن دارد. همراه با سایر آنتی‌اکسیدان‌های طبیعی، از جمله ویتامین C، بتاکاروتن و ویتامین E، این رنگدانه مهم از بدن در برابر اثرات مخرب رادیکال‌های آزاد محافظت می‌کند، که مولکول‌های ناپایداری هستند و می‌توانند در بسیاری از بیماری‌ها نقش داشته باشند.

قرص Lutein چیست؟
برخی قرص لوتئین را “ویتامین چشم” می‌نامند و ادعا می‌کنند که از اختلالات چشمی مانند دژنراسیون ماکولا مرتبط با سن (AMD) و سایر شرایط مانند سرطان، دیابت و بیماری قلبی محافظت می‌کند.

لوتئین در چه غذاهایی وجود دارد؟
لوتئین و زآگزانتین توسط گیاهان ساخته می‌شوند، بنابراین می‌توان آنها را با خوردن گیاهان دریافت کرد. بیشترین میزان لوتئین در سبزیجات با برگ سبز تیره مانند کلم پیچ، اسفناج، فلفل دلمه‌ای و جعفری وجود دارد.

عوارض قرص لوتئین چیست؟
لوتئین و مکمل‌های لوتئین زمانی که به صورت خوراکی در مقادیر مناسب مصرف شوند احتمالاً بی خطر هستند. برخی از بیماران، حتی مبتلایان به سرطان پوست یا فیبروز کیستیک، باید در مصرف مکمل‌های لوتئین مراقب باشند. قبل از مصرف هر نوع مکمل مهم است که با پزشک خود مشورت کنید. از عوارض جانبی لوتئین می‌توان به مشکلات تنفسی ، سرفه و درد قفسه‌ی سینه اشاره کرد.

:Source
Webmd
healthline