واژن لوله یا کانالی بین قسمت خارجی دستگاه تناسلی زنان و دهانه رحم است. میتوان گفت واژن مهمترین عضو در رابطه جنسی، بارداری، قاعدگی و زایمان است. سرطان واژن (vaginal cancer) یکی از نادرترین انواع سرطان ها است که در ناحیه واژن اتفاق میافتد. تشخیص بیماری سرطانی به کمک معاینه لگن و تست پاپ اسمیر در مراحل اولیه بهترین شانس را برای درمان به موقع مهیا خواهد کرد.
فهرست مطلب
Toggleسرطان واژن چیست؟
سرطان واژن رشد سلولهایی است که از واژن شروع میشود. این سلولها به سرعت تکثیر میشوند و میتوانند به بافتهای سالم بدن حمله کرده و آنها را از بین ببرند. واژن بخشی از دستگاه تناسلی زنان است به همین علت سرطان واژن در دسته سرطان زنان قرار میگیرد و مردان به این بیماری مبتلا نمیشوند. شامل یک لوله عضلانی است که رحم را به اندام تناسلی خارجی متصل میکند. واژن گاهی اوقات کانال زایمان نامیده میشود. سرطانی که از واژن شروع میشود معمولا نادر است. بیشتر سرطانهایی که در واژن اتفاق میافتد از جای دیگری شروع میشود و به واژن سرایت میکند.
انواع سرطان واژن
چند نوع اصلی سرطان واژن وجود دارد:
- سرطان سلول سنگفرشی: این نوع سرطان واژن مانند سرطان سینه معمولاً در زنان مسن بسیار رایج تر است و زمانی اتفاق میافتد که سرطان در سلولهای صاف و نازکی که واژن را پوشاندهاند؛ تشکیل شود. این نوع از سرطان به آرامی گسترش مییابد و تمایل دارد در مکان اولیه خود بماند. اما میتواند به مکانهای دیگر بدن مانند کبد، ریهها یا استخوانها حرکت کند.
- آدنوکارسینوم: سرطان آدنوکارسینوما در سلولهای غدهای واژن به وجود میآیند. این نوع سرطان به نواحی دیگر بدن، از جمله ریهها و غدد لنفاوی در کشاله ران گسترش مییابد.
- کارسینوم سلول شفاف: این نوع، نادرتر از آدنوکارسینوم است. اغلب زنانی را که مادرانشان هورمونی به نام دی اتیل استیلبسترول (DES) در ماههای اولیه بارداری مصرف کردهاند، تحت تاثیر قرار میدهد. بین سالهای 1938 تا 1971، پزشکان اغلب این دارو را برای جلوگیری از سقط جنین تجویز میکردند.
مراحل سرطان واژن
پس از اینکه پزشک سرطان واژن را تشخیص داد، آزمایشهای تصویربرداری و سایر معاینات را انجام میدهد تا متوجه شود که آیا این سرطان به سایر قسمتهای بدن سرایت کرده است یا خیر. آزمایشات و معاینات به آنها کمک میکند تا در مورد مرحله سرطان و نحوه درمان آن تصمیم بگیرند. اغلب از 2 سیستم برای مرحلهبندی سرطان واژن استفاده میشود: FIGO (فدراسیون بینالمللی زنان و مامایی) و AJCC (کمیته مشترک آمریکا در سیستم مرحله بندی TNM سرطان) که اساساً یکسان هستند. تعیین مرحله سرطان واژن:
- اندازه تومور(T): سرطان تا چه اندازه بزرگ است و آیا به دیواره واژن رشد کرده است؟ آیا سرطان به ساختارهای نزدیک مانند دیواره لگن رسیده است؟
- انتشار به گرههای لنفاوی مجاور (N): بررسی میشود که سرطان به کشاله ران یا غدد لنفاوری گسترش یافته است یا خیر.
- متاستاز به مناطق دور (M): آیا سرطان به مناطق دور بدن گسترش داشته است؟
مراحل ابتلا به سرطان واژن از مرحله I (1) تا V (5) است.
- مرحله I: سلولهای سرطانی فقط در دیواره واژن بیمار مشاهده میشوند.
- مرحله II: سرطان به بافت اطراف واژن گسترش یافته است.
- مرحله :III سرطان در دیواره لگن قرار دارد.
- مرحله:IV سرطان به پوشش مثانه، پوشش راست روده یا ناحیه دیگری از لگن رسیده است.
- مرحله V: به قسمت های دورتر بدن مانند ریهها یا استخوانها گسترش یافته است.
علائم سرطان واژن چیست؟
سرطان واژن اغلب در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمیکند. اما در مرحلهای که بیماری پیشرفت کرد، نشانههایی مانند موارد زیر دیده خواهند شد:
- خونریزی غیرمعمول واژینال (پس از مقاربت یا بعد از یائسگی)
- ترشحات آبکی یا بدبو از واژن
- درد در ناحیه لگن
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد هنگام ادرار کردن
- ادرار کردن بیش از حد معمول
- یبوست
- توده در واژن
پیشگیری از سرطان واژن
بهترین راه برای محافظت از خود در ابتلا به سرطان واژن جلوگیری از ابتلا به پاپیلومای انسانی است. ویروس پاپیلومای انسانی یا HPV نوعی ویروس است که عفونت با آن ممکن است باعث رشد زگیلهایی بر روی پوست یا غشای مخاطی شود. ویروس پاپیلومای انسانی شامل صد نوع ویروس پاپیلومای مختلف است که برخی از آنها باعث ایجاد زگیل تناسلی یا انواعی از سرطانهای این ناحیه میشود. دریافت واکسن HPV برای بیشتر افراد، بهترین راه پیشگیری از ابتلا به انواع HPV است. راههای پیشگیری از سرطان واژن عبارتند از:
- داشتن تجربه رابطه جنسی در سن مناسب
- عدم مصرف دخانیات و الکل
- دریافت واکسن HPV
- معاینات لگن و انجام تست پاپ اسمیر
روش های تشخیص سرطان واژن چیست؟
اگر معاینه لگن یا تست پاپ علائمی از این بیماری را نشان دهد، پزشک با روش کولپوسکوپی قسمت های خارجی مهبل، واژن و دهانه رحم را به دقت بررسی کرده و در صورت نیاز نمونه برداری خواهد کرد. کولپوسکوپی (colposcopy) آزمایشی است که در آن با بزرگنمایی دهانه رحم، واژن و فرج (دستگاه تناسلی زنانه) برای تشخیص بافت سرطانی یا پیش سرطانی مورد بررسی قرار میگیرند. آنها همچنین ممکن است کمی از بافت را خارج کنند تا متخصص بتواند آن را زیر میکروسکوپ ببیند. این روش بیوپسی نامیده میشود. نمونهبرداری یا بیوپسی میتواند به تشخیص سرطان یا بیماریهای دیگر کمک کند.
همه چیزدرباره درمان سرطان واژن
- عمل جراحی: رایجترین درمان، عمل جراحی است. پزشک ممکن است از لیزر برای برش بافت استفاده کند. در برخی موارد، ممکن است تمام یا بخشی از واژن را بردارند. ممکن است برای برداشتن دهانه رحم یا سایر اندامها به هیسترکتومی نیاز باشد. بسیاری از زنان پس از جراحی میتوانند زندگی جنسی طبیعی داشته باشند. اما رابطه جنسی میتواند احتمال عفونت را افزایش دهد و باعث خونریزی در محل جراحی شود. برای درمان پیش سرطان های دهانه رحم می توان از دو روش استفاده کرد:
روش سرما درمانی که در آن به جای برداشتن، بافت رحم را با دمای سرد یا با لیزر از بین میبرد.
روش جراحی که سرطان را برش داده و از بین میبرد. - پرتو درمانی: در این درمان از اشعه ایکس پرقدرت یا دیگر اشکال تشعشع برای از بین بردن سرطان استفاده میکنند. پزشک ممکن است از دستگاهی استفاده کند که اشعه ایکس را به بدن میفرستد یا یک ماده رادیواکتیو را در داخل بدن، روی یا نزدیک سرطان وارد کند. پرتودرمانی در ناحیه لگن میتواند به تخمدان آسیب برساند. که میتواند باعث توقف تولید استروژن در آنها شود و یا منجر به علائم یائسگی مانند گرگرفتگی و خشکی واژن شود. این نوع درمان همچنین، بافت سالم را تحریک میکند.
- شیمی درمانی: در این روش از دارو برای کشتن یا توقف رشد سلولهای سرطانی استفاده میشود. شیمی درمانی یک دارو درمانی است که از مواد شیمیایی قوی برای از بین بردن رشد سریع سلولها در بدن استفاده میشود. شیمی درمانی اغلب در درمان سرطان مورد استفاده قرار میگیرد، زیرا سلول های سرطانی خیلی سریع تر از اکثر سلولهای بدن رشد میکنند و تکثیر میشوند.
نتیجهگیری
سرطان واژن بیماری است که در آن سلول های بدخیم (سرطانی) در واژن تشکیل میشوند. سن بالاتر و ابتلا به عفونت HPV از عوامل خطر سرطان واژن هستند. علائم و نشانه های سرطان واژن شامل درد یا خونریزی غیر طبیعی واژن است. آزمایشهایی که واژن و سایر اندامهای لگن را بررسی میکند برای تشخیص سرطان دهانه رحم استفاده میشود.
Source: cancer.gov
سوالات متداول
معاینه لگن یا تست پاپ اسمیر میتواند به تشخیص این بیماری کمک کند.
علائم اولیه سرطان واژن میتواند شامل مواردی مانند لکهبینی، پاپ اسمیر و معاینه فیزیکی مختل باشد.
با وجود اینکه علت این بیماری مشخص نیست، عوامل خطر ساز شامل مصرف دخانیات و الکل، داشتن سن کم در اولین رابطه جنسی، تاریخچه خانوادگی و سن بالای 60 سال است.
بهتر است به طور منظم تحت نظر بهترین متخصص زنان برای معاینات لگن و انجام تست پاپ اسمیر بگیرید.
راههای درمان این بیماری شامل عمل جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی است.
معمولا از هر ۱۰۰ هزار زن، ۱ نفر به سرطان واژن مبتلا میشود. درواقع ۱ تا 2 درصد سرطانهای زنان، سرطان واژن است.
اگر این سرطان در مراحل اولیه تشخیص داده شود، معمولا ۶۶٪ بیماران درمان میشوند.
یکی از راههای پیشگیری، زدن واکسن HPV است.
بله، ویروس HPV میتواند باعث سرطان واژن شود.
ابتلا به سرطان واژن دلیل مشخصی ندارد، هرچند سیگار کشیدن، سن بالای 60 سال، مصرف نوشیدنیهای الکلی، ابتلا به ایدز و سرطان دهانه رحم، ابتلا به این سرطان را افزایش میدهند. ابتلا به ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) نیز میتواند خطر ابتلا به سرطان واژن را افزایش دهد.
بله، مصرف قرصهای پیشگیری از بارداری باعث افزایش 3 برابری ابتلا به بیماری سرطان دهانه رحم میشود.
دیدگاه شما