بیماری گلوکوم یا آب سیاه نامی است که به گروهی از بیماری های چشمی داده میشود که در آن بینایی به دلیل آسیب به عصب بینایی از بین میرود. به این دلیل که عصب بینایی طی این بیماری آسیب میبیند؛ به مرور موجب از بین رفتن بینایی میشود. از دست دادن بینایی معمولاً تدریجی است و مقدار قابل توجهی از بینایی محیطی (جانبی) ممکن است قبل از آگاهی از هر مشکلی از بین برود. متاسفانه هیچ درمانی برای گلوکوم وجود ندارد و از دست دادن بینایی غیر قابل برگشت است.
بیماری گلوکوم (آب سیاه چشم)
گلوکوم یکی از انواع بیماری های چشم است که به عصب بینایی آسیب میرساند. عصب بینایی اطلاعات بصری را از چشم به مغز میفرستد و برای بینایی حیاتی است. آسیب به عصب بینایی اغلب به فشار بالا در چشم مربوط میشود. اما گلوکوم حتی با فشار طبیعی چشم نیز ممکن است رخ دهد.
انواع مختلفی از بیماری گلوکوم وجود دارد، اما رایجترین نوع آن گلوکوم با زاویه باز نامیده میشود. گلوکوم یکی از علل اصلی نابینایی در افراد بالای 60 سال است و در هر سنی ممکن است رخ دهد اما در افراد مسن شایعتر است. انواع دیگر کمتر شایع هستند، مانند گلوکوم با زاویه بسته و گلوکوم مادرزادی.
انواع گلوکوم
- آب سیاه زاویه باز (مزمن)
این نوع شایعترین است و زمانی اتفاق میافتد که کانالهای تخلیه چشم مسدود میشود. کانالهای تخلیه چشم در حالت عادی باز هستند و کار میکنند. در طی ماهها یا سالها، مایعات میتوانند در چشم جمع شده و به عصب بینایی فشار وارد کنند. این بیماری ممکن است برای سالها مورد توجه قرار نگیرد زیرا اکثر افراد علائمی ندارند. - آب سیاه زاویه بسته (حاد)
این نوع نادر که به آن گلوکوم زاویه بسته یا زاویه باریک نیز گفته میشود، اغلب به طور ناگهانی (حاد) بروز میکند و زمانی اتفاق میافتد که زاویه بین عنبیه و قرنیه خیلی باریک شود. همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که مردمک چشم تغییر کند و خیلی سریع گشاد شود. علائم شامل درد در ناحیه چشم و سر میباشد. - آب سیاه مادرزادی
نام دیگر آن، گلوکوم دوران کودکی است. نوع نادری است که معمولا در کودکان بسیار خردسال رخ میدهد و به دلیل ناهنجاری چشم ایجاد میشود. علائم این نوع ممکن است در بدو تولد یا دوران کودکی مشخص شوند. - گلوکوم ثانویه
گاهی مواقع بیماری گلوکوم به دنبال بعضی از بیماری های چشمی یا مصرف داروها ایجاد میشود که به آن گلوکوم ثانویه میگوییم. - آب سیاه با فشار طبیعی
متخصصان در مورد علت ایجاد بیماری گلوکوم با فشار طبیعی مطمئن نیستند. این نوع بیشتر در میان افراد آسیایی تبار یا آمریکاییها دیده میشود.
علائم بیماری گلوکوم
علائم گلوکوم به نوع و مرحله بیماری بستگی دارد.
- علائم گلوکوم با زاویه باز: در گلوکوم با زاویه باز، هیچ علامت هشدار دهنده یا علائم آشکاری در مراحل اولیه وجود ندارد. با پیشرفت بیماری، نقاط کور در دید محیطی (جانبی) ایجاد میشود. اکثر افراد مبتلا به بیماری گلوکوم زاویه باز تا زمانی که آسیب کاملاً شدید نباشد، هیچ تغییری در بینایی خود مشاهده نمیکنند. به همین دلیل است که گلوکوم را دزد خاموش بینایی مینامند. انجام معاینات منظم چشم میتواند به چشم پزشک کمک کند تا قبل از نابینایی، این بیماری را تشخیص دهند.
- علائم گلوکوم زاویه بسته: افرادی که در معرض خطر ابتلا به گلوکوم زاویه بسته هستند، معمولاً قبل از حمله هیچ علامتی نشان نمیدهند. برخی از علائم اولیه حمله ممکن است شامل تاری دید، سردرد خفیف یا درد چشم باشد. افرادی که این علائم را دارند باید در اسرع وقت توسط چشم پزشک معاینه شوند. حمله گلوکوم زاویه بسته شامل موارد زیر است:
درد شدید در چشم یا پیشانی
قرمزی چشم
کاهش دید یا تاری دید
سردرد
حالت تهوع
استفراغ
فاکتورهای خطر آب سیاه چشم
- استفاده از برخی داروهای استروئیدی مانند prednisone
افزایش سن
داشتن قرنیههایی که از حالت طبیعی نازکتر هستند.
سابقهی بیماری گلوکوم در اعضای خانواده یا اقوام نزدیک
آسیب چشمی یا انواع خاصی از جراحی چشم
برخی شرایط پزشکی مانند دیابت، میگرن، فشار خون بالا و کم خونی سلول داسی شکل
نزدیکبینی یا دوربینی شدید
مصرف داروهای کورتونی به ویژه قطرههای چشمی به مدت طولانی
دیابت داشتن
نژاد افراد: افرادی که اهل ایرلند، روسیه، ژاپن، اسپانیا، اسکاندیناوی و آمریکایی هستند احتمال بیشتری برای ابتلا به آب سیاه دارند.
راههای پیشگیری از بیماری گلوکوم
این مراحل ممکن است به تشخیص و مدیریت بیماری گلوکوم در مراحل اولیه کمک کند.
- به طور منظم معاینه چشم انجام دهید. معاینات جامع چشم به طور منظم میتواند به تشخیص گلوکوم در مراحل اولیه آن، قبل از آسیب قابل توجه کمک کند.
- اگر در معرض خطر ابتلا به بیماری گلوکوم هستید، به غربالگری مکرر نیاز خواهید داشت. از پزشک خود بخواهید تا برنامه غربالگری مناسب را برای شما توصیه کند.
- تاریخچه سلامت چشم خانواده خود را بدانید. آب سیاه چشم معمولاً در خانوادهها دیده میشود. اگر در معرض خطر بیشتر هستید، ممکن است به غربالگری مکرر نیاز داشته باشید.
- هنگام استفاده از ابزار برقی یا ورزش از محافظ چشم استفاده کنید.
- قطرههای چشمی تجویز شده را به طور منظم مصرف کنید. قطرههای چشمی گلوکوم میتوانند به طور قابل توجهی خطر پیشرفت فشار چشم بالا به گلوکوم را کاهش دهند.
تشخیص گلوکوم
تنها راه مطمئن برای تشخیص گلوکوم، معاینه کامل چشم است. غربالگری که فقط فشار چشم را بررسی میکند برای تشخیص گلوکوم کافی نیست. در طول معاینه گلوکوم، چشم پزشک:
- فشار چشم را اندازه گیری میکند.
- عصب بینایی را بررسی میکند.
- دید محیطی (جانبی) را آزمایش میکند.
- یک عکس از عصب بینایی میگیرد.
- ضخامت قرنیه را اندازهگیری میکند.
درمان بیماری آب سیاه
آسیب بیماری گلوکوم دائمی است و قابل برگشت نیست. اما دارو و جراحی به جلوگیری از آسیب بیشتر کمک میکند. برای درمان گلوکوم، چشم پزشک ممکن است از یک یا چند درمان زیر استفاده کند.
- داروها: آب سیاه معمولاً با داروی قطره چشم کنترل میشود. قطره چشمی که هر روز استفاده میشود، فشار چشم را کاهش میدهد. برخی این کار را با کاهش مقدار مایع آبی که چشم تولید میکند؛ انجام میدهند. برخی دیگر با کمک به جریان بهتر مایع در کانالهای تخلیه چشم، فشار را کاهش میدهند. داروهای گلوکوم میتوانند به شما در حفظ بینایی کمک کنند، اما ممکن است عوارض جانبی نیز ایجاد کنند.
- جراحی لیزر: دو نوع اصلی جراحی لیزری برای درمان گلوکوم وجود دارد. آنها به تخلیه آب از چشم کمک میکنند. این روشها معمولا در مطب چشم پزشک یا یک مرکز جراحی سرپایی انجام میشود. ترابکولوپلاستی و ایریدوتومی دو نوع رایج این روش درمانی هستند.
ترابکولوپلاستی برای افرادی است که گلوکوم با زاویه باز دارند. ایریدوتومی برای افرادی است که گلوکوم زاویه بسته دارند. چشم پزشک از لیزر برای ایجاد یک سوراخ کوچک در عنبیه استفاده میکند. - دستگاههای تخلیه آب سیاه: چشم پزشک ایمپلنت تخلیه آب سیاه مایع را به یک منطقه جمع آوری میفرستد. جراح چشم این مخزن را در زیر ملتحمه ایجاد میکند. سپس مایع به رگهای خونی مجاور جذب میشود.
نتیجهگیری
گلوکوم زمانی ایجاد میشود که عصب بینایی آسیب ببیند. با زوال تدریجی این عصب، نقاط کور در بینایی ایجاد میشود. این آسیب عصبی معمولاً به افزایش فشار در چشم مربوط میشود. افزایش فشار چشم در نتیجه تجمع مایعی است که در داخل چشم جریان دارد. این مایع به زلالیه نیز معروف است.
آشنایی با روشهای پیشگیری از آب سیاه برای تمام کسانی که در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند بسیار مهم و ضروری است زیرا آب سیاه چشم یا گلوکوم از جمله بیماریهای خطرناک چشمی محسوب میشود.
:Sources
aao.org
glaucoma.org.au
سوالات متداول
سردرد شدید، درد شدید چشم، حالت تهوع، استفراغ، اختلالات دید ناگهانی و قرمزی چشم
این بیماری با بالا رفتن میزان فشار داخل چشم به وجود میآید.
در گلوکوم زاویه باز، ساختار جمع آوری و تخلیه مایع چشم به نظر سالم است، اما مایع درون چشم آن طور که باید تخلیه نمیشود. گلوکوم زاویه بسته بیشتر در آسیا شایع است و دو نوع گلوکوم زاویه بسته مزمن یا حاد دارد. در این حالت به دلیل باریک بودن بیش از حد فضای تخلیه بین عنبیه و قرنیه، مایع داخل چشم به خوبی تخلیه نمیشود.
افزایش فشار داخل چشمی منجر به ایجاد فشار فیزیکی بر روی عصب بینایی خواهد شد که میتواند در نهایت منجر به تخریب عصب بینایی شود.
معمولاً جراحی اولین گام برای درمان آب سیاه چشم نیست، اما در صورت عدم موفقیت در سایر روش های درمانی ممکن است جراحی بهترین گزینه برای درمان این بیماری باشد.
تهران، بزرگراه صدر (مسیر غرب به شرق)، ورودی بلوار کاوه (جنوب) خیابان صفارزاده (فتح)، نبش بن بست مصفا (یاس)، ساختمان لاپلاس، پلاک ۱ طبقه 5 واحد ۲۰
۰۲۱-۲۲۶۱۱۷۲۶
info@ncexir.com
دیدگاه شما